Sałata: rośliny na zaburzenia snu

Pewnie nie będzie żadnym pocieszeniem informacja, że na zaburzenia snu cierpi 1/3 ludzkości od dzieci po seniorów. U tych ostatnich po części jest to wina zmniejszającej się produkcji melatoniny, ważnego hormonu m.in. regulującego funkcjonowanie wewnętrznego zegara. Hormon ten powszechnie występuje w roślinach, tyle że w różnych ilościach zależnych od odmiany, warunków uprawy, przechowywania i przetwarzania żywności np. w ryżu może wahać się od 0 do 264 ng w 1 g. Jakie więc rośliny obfitujące w melatoninę możemy włączyć do diety na bezsenność? Z owoców najwięcej zawierają jej truskawki, winogrona i kwaśne wiśnie, ale należy je konsumować razem ze skórką. Warzywa nie imponują ilością melatoniny, gdyż np. w papryce stwierdzono ok. 10 ng/g, podobnie w pomidorach. Za to rekordzistą są pistacje z 233 000 ng/g. Warto również uprawiać kiełki roślin strączkowych, gdyż np. w kiełkach soi jest 4-krotnie więcej hormonu snu niż w suchych nasionach, w fasoli mung aż 11-krotnie. Pewniakami są zwykłe drożdże piekarnicze, a przygotowanie napoju jest bardzo proste: pół kostki trzeba zalać gotującym się mlekiem, osłodzić wiśniową konfiturą i pić godzinę przed snem. Pamiętajmy również, iż bezsenność uaktywnia 700 genów m.in. odpowiedzialnych za odporność, ponadto sprzyja rozwojowi niektórych chorób np.: nowotworów, cukrzycy, otyłości, zaś sama melatonina działa m.in. przeciwstarzeniowo, przeciwzapalnie, przyspiesza gojenie ran. Na jakie rośliny jeszcze warto zwrócić uwagę przy bezsenności? Kilka przykładów, np:

Fiołek wonny - naukowcy z Iranu zastosowali u pacjentów z przewlekłą bezsennością olejek z kwiatów fiołka wonnego. Każdemu z nich aplikowano 2 krople pod nos przed snem przez miesiąc i u większości z nich poprawiła się jakość snu.

Jęczmień - chińscy naukowcy twierdzą, iż jęczmień (zielona trawka, którą uprawiamy na święta Wielkanocne) został stworzony do promowania snu i nawet uczynili z niego lek ziołowy na bezsenność. Akademicy poparli swoją tezę badaniami, w tym obliczeniami zawartości różnych składników poprawiających sen i okazało się, że ich ilość w jęczmieniu jest kilkadziesiąt razy wyższa niż np. w polerowanym ryżu.

Kiwi - w owocach kiwi naukowcy z Tajwanu stwierdzili obecność wielu związków aktywnych promujących sen i postanowili sprawdzić, jak kiwi w praktyce wpływa na jakość nocnego wypoczynku. Zaprojektowali doświadczenie z udziałem 2 mężczyzn i 22 kobiet w wieku 20-55 lat polegające na konsumpcji wieczorem 2 owoców kiwi przez 4 tygodnie. Owoce nie uleczyły całkowicie z bezsenności, ale poprawiły zasypianie, wydajność i długość snu.

Kozłek lekarski - naukowcy są zgodni co tego, że waleriana ułatwia zasypianie, poprawia jakość snu oraz wpływa na wydzielanie serotoniny, jednakże nie w pełni wyjaśniono mechanizmy jej działania.

Mak kalifornijski - to popularna u nas roślina ozdobna, która przywędrowała z Ameryki Północnej, gdzie jest starym, indiańskim lekiem przy kłopotach z zasypianiem oraz kiepską jakością snu. Sproszkowane zioło o potwierdzonym przez naukę działaniu obecnie można kupić w aptekach niemal całej Europy.

Melisa - jeśli ktoś jest zestresowany, przeżywa stany lekowe utrudniające nocny wypoczynek może wspomóc się melisą. Taki wniosek wypływa z badania włoskich naukowców, którzy na swoich pacjentach stosowali standaryzowany ekstrakt z melisy. Nie jest to idealny środek dla wszystkich, ale według uzyskanych wyników złagodził on lęk u 18 proc. uczestników i u ponad 42 proc. obniżył bezsenność.

Sałata - gdybyśmy np. w Egipcie poskarżyli się na bezsenność w aptece wręczono by nam buteleczkę lub kapsułki oleju z nasion sałaty. To stary lek o wielowiekowej tradycji i tak dużym zaufaniu, że dopiero niespełna 10 lat temu współczesna nauka powiedziała "sprawdzam". Wykonano wówczas jedno z wielu doświadczeń, do którego zaproszono osoby starsze i części z nich podawano w kapsułkach 1 g oleju codziennie przez tydzień. Czy olej z nasion zadziałał? Akademicy poparli medycynę naturalną stwierdzając, że rzeczywiście pomaga w zaburzeniach snu.

Tarczyca bajkalska - stary lek chiński, jej korzeń obfituje w melatoninę, zwykle jest jej w 1 g korzenia 7110 ng.

Zaskakujące jest dla jakości snu, jak ważne jest regularne spożywanie posiłków. Dowiedziono naukowo nawet krótkotrwałe głodówki polegające na przyjmowaniu poniżej 300 kalorii powyżej 2 dni zmniejsza wydzielanie melatoniny nasilając kłopoty ze snem.

Literatura:

Liu L: Herbal Medicine for Anxiety, Depression and Insomnia (2015) Curr Neuropharmacol.

Zeng Y, Yang J, Du J, Pu X, Yang X, Yang S, Yang T: Strategies of Functional Foods Promote Sleep in Human Being (2014) Curr Signal Transduct Ther.