Orzeszki wieprza - smakowity arcyspryciarz

Kwiaty podziemnych strączków

To arcyspryciarz i jedna z najciekawszych roślin, które możecie zaprosić do swojego ogrodu. Wytwarza 2 rodzaje kwiatów i nasion. Jedne kwiatki są niepozorne, wyglądają jak zielony 1-2 mm supełek zieleni, pojawiają się na końcach nitkowatych łodyżek skierowanych ku ziemi, bo roślina dosłownie ukrywa! je pod ziemią. Pozostałe kwiaty kuszą cudownym aromatem i piękną bladogranatową barwą, jakby roślina chciała nimi odciągnąć uwagę od podziemnych skarbów. 

Z tych pierwszych kwiatów powstanie strączek z jednym nasionem wielkości fasoli naszego Jasia, zaś w nadziemnych strąkach jest kilka ziaren wielkości soczewicy. I jedne i drugie są jadalne na surowo i gotowane, smaczny jest także korzeń. To orzechy wieprza, których ojczyzną jest Ameryka Północna. Indianie najczęściej zbierali je ze stanowisk naturalnych, choć zdarzało się, że i uprawiali. Dziś hodowla jest niemal całkowicie porzucona na korzyść warzyw dających znacznie wyższe plony – to duża ludzka niewdzięczność, ponieważ w czasach kolonizowania kontynentu nie jednego białego osadnika orzechy wieprza uratowały od śmierci głodowej. 

O uprawie tej interesującej rośliny w centrum Polski napisałam w książce pt.: "Rzadkie, zapomniane i egzotyczne rośliny jadalne w ogrodzie" edytowanej przez Wydawnictwo Gaj i tu jest do nabycia.  

Orzechy wieprza są spożywane także na krańcach wschodnich Azji m.in. dla ludu Ajinów z wyspy Hokkaido to tradycyjny pokarm i z tego powodu roślina zainteresowała Japońskich uczonych, którzy wyizolowali z niej nowe związki aktywne: glukozydy izoflawonowe. W eksperymencie oceniono ich działanie przeciwalergiczne i stwierdzono, iż prawdopodobnie mogą przyczyniać się do łagodzenia alergii typu 1, jednak aby mieć całkowitą pewność konieczne są dalsze badania.

Literatura:  

L. Yang, J Kirikoshi, D. Sato, M. Takasugi, A. Hishidy, S. Hayashi, N. Kawahary, M. Mizukami, M. Wu, T. Yamasgishi, H. Arai: New isoflavone glucosides in yabumame (Amphicarpaea bracteata (L.) Fernald subsp. edgeworthii (Benth.) H.Ohashi var. japonica (Oliv.) H.Ohashi) and their effect on leukotriene B4 production in mast cells; J Nat Med. (2021).  

nazwa łacińska: Amphicarpa bracteata