Jarzębina: właściwości lecznicze, prozdrowotne, kosmetyczne

Właściwości lecznicze: lekko moczopędne, delikatnie zapierające, bakterio- i grzybobójcze, odtruwające. Stosowane m.in. przy kamicy moczowej, hemoroidach, w drobnych krwawieniach i nieżytach przewodu pokarmowego, biegunkach u dzieci, zespole jelita wrażliwego, niedoborze witaminy C.

Ostatnio udowodniono działanie przeciwnowotworowe w przypadku raka płuc. Ponadto zawierają inhibitory acetylocholino esterazy, co jest korzystne w leczeniu Alzheimera. W obu ostatnich przypadkach owoce jarzębiny nie zawierają terapeutycznych ilości, ale warto ją włączyć do diety. Natomiast niewskazane dla osób z nadmierną krzepliwością krwi.

Właściwości prozdrowotne: najcenniejsza jest wysoka zawartość witaminy C, wit. K, prowitaminy A, pierwiastki m.in. cynk, magnez, mangan, wapń, żelazo, a oprócz tego moc przeciwutleniaczy, garbników i pektyn (łączą się z metalami ciężkimi z pokarmu i w tej formie usuwane są na zewnątrz), wzmacniają naczynia krwionośne.

Właściwości kosmetyczne: stosowane na zewnątrz mają właściwości bakterio- i grzybobójcze, odżywiają skórę, wzmacniają naczynia krwionośne, odżywiają, opóźniają procesy starzenia, nawilżają skórę.

Nadmiar świeżych owoców w diecie może wywołać wymioty i biegunkę, dopiero po suszeniu, mrożeniu, gotowaniu kwas parasorbowy, który je wywołuje rozkłada się.

Zbiory jarzębiny zaczynam, gdy owoce zaczynają się osypywać z kiści. Inni robią to dopiero po pierwszych przymrozkach, ponieważ wówczas owoce są rzeczywiście słodsze i mniej cierpkie, lecz problem polega na tym, że w tym czasie pozostają na drzewach jedynie smętne resztki.  Najczęściej je suszę rozłożone cienką warstwą w temperaturze nie przekraczającej 40 st. C i wykorzystuję je do herbat ziołowych, batoników z gorzką czekoladą. Ze świeżych robię dżemy np. z dodatkiem rabarbaru, cukinii lub konfitury.

Źródła:

1. Hasbal G, Yilmaz-Ozden T, Can A. Antioxidant and antiacetylcholinesterase activities of Sorbus torminalis (L.) Crantz (wild service tree) fruits. J Food Drug Anal 2015;

2. Razina TG, Zueva EP, Ulrich AV i wsp. Antitumor effects of Sorbus aucuparia L. extract highly saturated with anthocyans and their mechanism. Bull Exp Biol Med 2016;